16 lut 2021

~Mała architektura ogrodowa~ Szkoła amatorskiego ogrodnika-lekcja.1~

 

 SZKOŁA AMATORSKIEGO OGRODNIKA 


Lekcja 1 -


MAŁA ARCHITEKTURA OGRODOWA 

Mała architektura ogrodowa to obok roślin kolejny bardzo istotny element organizujący przestrzeń w naszym ogrodzie. Obiekty te pełnią funkcje estetyczną, np.rzeźby, fontanny, lub praktyczną czyli np.tarasy,altany,grille, schody itp. Zazwyczaj jednak łączą w sobie obydwie wspomniane funkcje.

Tarasy,altany i huśtawki to jedne z najczęściej spotykanych obiektów w naszych ogrodach. Taras to coś w rodzaju przedłużenia salonu lub kuchni, dającego możliwość wypoczynku i wygodnego spożywania posiłków na świeżym powietrzu. Do jego budowy używa się drewna lub mrozoodpornych płyt ceramicznych. ALTANA to najczęściej drewniana konstrukcja na planie wielokąta lub koła, ulokowana z dala od głównego budynku. Altanę można kupić w sklepie lub zamówić u profesjonalnego wykonawcy który wykona ją według waszych oczekiwań. 

Huśtawki buduje się z drewnianych lub metalowych elementów. Siedziska natomiast mogą być wykonane z miękkich, dekoracyjnych materiałów odpornych na warunki atmosferyczne. Dużą atrakcja ogrodu jest również grill wymurowany z cegły klinkierowej lub kamienia. Grill to świetny pomysł na spotkania rodzinne przy dobrym jedzeniu, bo kto nie lubi pyszności z grilla. Następny element to pergole - drewniane, ażurowe konstrukcje, często w kształcie tunelu, stanowiące podporę dla roślin a dla odpoczywających zaciszny zakątek. Taki zakątek można również stworzyć poprzez podwyższenie gruntu i obsadzenie go roślinnością. Następnym elementem ogrodu niezwykle praktycznym są mury i murki  stanowiące obramowanie nasadzeń, zabezpieczenie przed osuwaniem się gruntu, siedziska, ogrodzenia czy po prostu dekoracje. Przemieszczanie w ogrodzie natomiast umożliwiają proste, kręte drogi i ścieżki. Te biegnące wśród roślinności są zazwyczaj kręte i nieutwardzone. buduje się je z luźnego materiału takiego jak kora, żwir czy deski. dzięki temu doskonale komponują się z otoczeniem. Natomiast drogi prowadzące do budynku powinny być już zrobione z trwałych, wytrzymałych materiałów takich jak np. Kostki brukowej czy naturalnego kamienia. Do elementów małej architektury należą też karmniki czy budki lęgowe dla naszych skrzydlatych ptaków.


Budka lęgowa





schodki w ogrodzie z recyklingu


Altana w towarzystwie ławki, idealne miejsce na odpoczynek




rzeźba w towarzystwie pięknych tulipanów


Huśtawka w pięknym stylu. Dekoracja i funkcjonalność   


Pergola




Grill ogrodowy LANDMANN 0453M Michał





Grill idealny do ogrodu 
















Współpraca małej architektury z roślinnością... 

Wszystkie elementy małej architektury ogrodowej powinny współgrać z roślinnością, zarówno pod względem estetycznym, jak i funkcjonalnym. Taras to odpowiednie miejsce do ekspozycji roślin w donicach i pojemnikach. W tej roli sprawdzą się iglaki: cyprysy (Cupressus), żywotniki (Thuja), jałowce (Juniperus), karłowate sosny (pinus) jak i rośliny kwiatowe np.bieluń (Datura) czy klasyczne pelargonie (Pelargonium). Na pergolach świetnie rosną powojniki (Clematis) lub pnące odmiany róż, np. 'new Down'. Wzdłuż ścieżek i dróg ładnie wyglądają kolorowe rabaty z bylinami. 
 




 
następny wpisy szkoły amatorskiego ogrodnika  już wkrótce a w nich...
lekcja 2. Rośliny cebulowe
lekcja 3.Cytrusy i ich charakterystyka 
ZAPRASZAM SERDECZNIE !!!


 
 
 
 
 
 
 
 
 

27 kwi 2019

PIELĘGNACJA STORCZYKÓW < PSEUDOBULWY< OKRES SPOCZYNKU < PODLEWANIE I NAWOŻENIE < SZKODNIKI I CHOROBY


PSEUDOBULWY    
Większość najczęściej spotykanych storczyków epifitów kwitnie od jesieni do końca wiosny, a kwity wyrastają z nabrzmiałych organów zwanych pseudobulwami. Mogą rosnąć w formie kępek albo w odstępach na całej długości pędu.
Kilka storczyków epifitycznych  nie wytwarza pseudobulw. Storczyki te rosną w tzw. nieograniczony sposób. Pęd wydłuża się coraz wyżej i wyżej, w miarę jak nowe liście i pędy tworzone są przez wierzchołek wzrostu. Kwiaty storczyków z rodzaju wanda (Vanda) o wzniesionych pojedynczych pędach wyrastają z węzłów, gdzie powstają także korzenie powietrzne i nowe pędy. Storczyki sabotki (Paphiopedilum) mają liście odziomkowe, a ich kwiatostany wyrastają zwykle pojedynczo na długich łodygach. 

1. Storczyki z rodzaju Cymbidium ma grube pseudobulwy o wysokości 7-10 cm, ukryty w liściach. Bulwy bez liści to stare bulwy, które już kwitły i one same nie wydadzą już pędu kwiatostanowego.
2. Pseudobulwy kapturzyka (Coelogyne) pojawiają się na pędach płożących się poziomo.

OKRES SPOCZYNKU
Wiele storczyków wymaga okresu spoczynku, który zwykle trwa od końca lata do połowy jesieni. W tym czasie mogą gubić liście i zachowywać jedynie pseudobulwy, z których wyrosną nowe pędy.
Po opadnięciu liści i w momencie, kiedy bulwy są jeszcze mocno nabrzmiałe i zdrowe, należy umieścić rośliny w szklarni w miejscu dobrze oświetlonym i chłodnym. Wilgotność trzeba wtedy ograniczyć do minimum.
W okresie zmniejszonej wegetacji storczyki z pseudobulwami nie potrzebują wody, chyba że podłoże wysuszy się całkowicie.
Trzeba jednak uważać, bo jeżeli ziemia jest sucha na powietrzu, to korzenie mogą również mieć za mało wilgoci. Trzeba je wówczas obficie zmoczyć.

PODLEWANIE I NAWOŻENIE
Kiedy rozpoczyna się proces wzrostu, przenieśmy storczyki na stałe miejsce i rozpocznijmy podlewanie. Rośliny nie powinny być podlewane zimną wodą ani wodą z zawartością wapnia. Wewnątrz szklarni ustawmy pojemnik z deszczówką, którą w ten sposób będzie miała odpowiednią temperaturę. Zbiornik o pojemności 250 do 500 litrów jest wystarczający na potrzeby szklarni ze storczykami wielkości 3 x 2.50 m.
Dobrze jest też mieć w szklarni kran z wodą, aby uzupełnić wodę w zbiorniku w okresach suchych. Raz w tygodniu sprawdzajmy stan podłoża, a przede wszystkim jego wilgotność. Podnosimy doniczkę, żeby sprawdzić jej ciężar, bo doniczka wypełniona suchym podłożem, będzie bardzo lekka. Kiedy podłoże jest niemal całkowicie suche, podlejmy roślinę obficie aż do nasycenia. Nie podlewajmy, jeśli podłoże jest wilgotne, zróbmy to w następnym tygodniu.

1. Rośliny rosnące na kawałkach drewna zanurzmy w wodzie, aż z podłoża przestana się unosić bąbelki powietrza.
Jeśli roślina rośnie już ponad rok w tym samym podłożu, dodajemy płynnego nawozu, mniej więcej raz na dwa tygodnie w okresie wegetacji, czyli od końca wiosny do końca lata. Najpierw jednak dobrze jest podlać roślinę wodą, gdyż nawóz mógłby uszkodzić suche korzenie.


SZKODNIKI I CHOROBY 
SZKODNIKI I CHOROBY
W tabelce przedstawiamy najczęstsze problemy spotykane w uprawie storczyków
SYMPTOMY
PRZYCZYNY
POSTĘPOWANIE
Nieduże brązowe skorupki, owalne i gładkie, spłaszczone pojawiają się na liściach i bulwach
Czerwiec mączysty
Zanurzmy całą roślinę w specyfiku zawierającym malation.
Nieduże brązowe płatki przypominające watę pojawiają się na liściach lub cebulkach (żółte liście, osłabienie rośliny w przypadku ostrego stanu)
Czerwiec mączysty
Płatki usunąć miękką szczoteczką nasączoną alkoholem metylowym lub spryskać środkiem owadobójczym z zawartością malationu.
Zdeformowane kwiaty i półprzezroczyste plamy na liściach
Choroba wirusowa
Żadnego lekarstwa. Rośliny spalić.
Brązowe cętki na płatkach i żółte liście
Zbyt duża wilgotność
Większy dostęp powietrza w upalne dni, zmniejszyć nawilżenie.
Liście i bulwy małe, albo słabe, brak kwiatów lub niewielka ich ilość
Brak nawozu lub zbyt mokre podłoże
Przesadzić do nowego podłoża, podzielmy rośliny jeżeli tego wymagają. Ostrożnie podlewać.
Żółknące liście przechodzące od koloru żółtego do brunatnego, obumarłe miejscami
Oparzenia ze zbyt małym zacienieniem i złą wentylacją w okresie upałów
Upewnić się, czy szklarnia jest wystarczająco ocieniona pod koniec wiosny i zwracać uwagę na odpowiedni przepływ powietrza.
Źle rozwijające się pąki kwiatów, które niszczeją i opadają zbyt wcześnie
Zbyt niska temperatura albo zbyt wysoka i za sucho
Sprawdzić, czy rośliny utrzymywane są w odpowiednich warunkach. Termometr szklarniowy pozwoli na kontrolowanie temperatury.







17 lut 2019

Wartość żywieniowa nasion roślin strączkowych (Seria warzywa i owoce w żywieniu człowieka)



Nasiona roślin strączkowatych zaliczamy do szczególnie wartościowych produktów spożywczych. Są one przede wszystkim doskonałym źródłem białka roślinnego o wysokiej wartości biologicznej, bardzo zbliżonej do wartości produktów białkowych pochodzenia zwierzęcego. Wartość biologiczną, czyli żywieniową białko roślin strączkowych ma największa wśród wszystkich białek roślinnych. Warto jednak nadmienić, że nie można całkowicie zastąpić białka zwierzęcego białkiem roślin strączkowych. Biorąc natomiast pod uwagę wysoką wartość biologiczną nasion roślin strączkowych, dzięki spożywaniu ich można znaczne ograniczyć konsumpcję białka zwierzęcego, a zwłaszcza mięsa. Dodając do potraw z grochu lub fasoli niewielka ilość białka zwierzęcego (mięso, wędliny, sery, jaja) uzyskujemy wysokowartościowe białko, znacznie mniej kosztowne od białka wyłącznie zwierzęcego. Biorąc pod uwagę warto więc szerzej wykorzystywać to bogate źródło wartościowego białka, jakim są nasiona roślin strączkowych.
W Polsce z roślin strączkowych uprawia się głównie fasolę, groch, bób, rzadziej soję i soczewicę. Wszystkie te nasiona strączkowe mają podobny udział składników odżywczych i w formie suchej zawierają bardzo dużą ilość białka, przeciętnie około 23%, czyli 23 g na 100 g produktu.
Nasiona roślin strączkowych zawierają również znaczne ilości skrobi, czyli węglowodanów złożonych, a także składniki mineralne oraz
witaminy z grupy B. W skład niektórych z nich, jak np. soi, wchodzi bardzo duża ilość wartościowego tłuszczu, bogatego w niezbędne nasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Wartość energetyczna nasion roślin strączkowych zbliżona jest do wartości energetycznej innych produktów bogato-węglowodanowych, tj. kasz, mąki, makaronów i wynosi przeciętnie około 350 kcal na 100 g produktu (1466 kJ na 100 g).
Nasiona roślin strączkowych zawierają dużo błonnika, a także związków o działaniu wzdymającym (oligosacharydy), co nie przez wszystkich jest dobrze tolerowane, zwłaszcza przez osoby, które muszą przestrzegać diety łatwostrawnej. Często źle tolerują nasiona roślin strączkowych lufie w wieku podeszłym oraz cierpiący na schorzenia przewodu pokarmowego. Jeżeli osoby w wieku podeszłym dobrze tolerują potrawy z nasion roślin strączkowych, to nie ma przeciwwskazań do częstego spożywania. Osobom zdrowym, zwłaszcza młodym i ciężko pracującym fizycznie (także sportowcom) zaleca się częste spożywanie potraw ze wspomnianych nasion roślin strączkowych.Warto przy tym dodać, że produkty te działają silnie alkalizująco na organizm.

Spożycie roślin strączkowych w naszym kraju niestety bardzo zmalało. Do niedawna fasola, groch, a także soczewica stanowiły ważny, czasem nawet podstawowy produkt codziennego spożycia, zwłaszcza w kuchni wiejskiej. Popularne kiedyś były takie dania jak np. barszcz burakowy z fasolą, kapustą i grochem lub grochówka. Warto powrócić do starych dobrych tradycji w tym zakresie, zwłaszcza, że współczesne wyniki badań wskazują, iż potrawy z nasion roślin strączkowych nie tylko są wysokowartościowe, ale m.in. zapobiegają występowaniu zaparć.

Zaparcia, zwłaszcza nawykowe, są obecnie bardzo rozpowszechnione w krajach cywilizowanych m.in. wskutek małego spożycia błonnika i małej aktywności fizycznej.

10 lut 2019

Zawartość ważnych dla organizmu składników w warzywach i owocach (Seria Warzywa i Owoce w żywieniu człowieka)




Warzywa i owoce mają szczególne znaczenie odżywcze. Bez przesady można stwierdzić, że są one niezbędne i niezastąpione w racjonalnym żywieniu zarówno ludu zdrowych, jak i chorych. Należy je także podawać dziecku już od najwcześniejszych miesięcy życia, gdyż stanowią one bardzo dobre źródło witamin i składników mineralnych, zwłaszcza różnych mikroelementów oraz innych ważnych dla organizmu człowieka związków. Warzywa i owoce są źródłem naturalnych kwasów, związków zapachowych, pektyn oraz błonnika. Ten ostatni nie należy wprawdzie do składników odżywczych, lecz jest niezbędny w pożywieniu ze względu na szczególna jego rolę w regułach ruchów perystaltycznych przewodu pokarmowego i procesów przemiany materii.
Warzywa i owoce są jedyną grupą produktów spożywczych, dostarczających człowiekowi witaminę C (kwas askorbinowy). Ponieważ nie jest ona magazynowana w organizmie, powinno się ją spożywać codziennie, i to w dość dużych ilościach. Są też jedynym źródłem prowitaminy A zwanej karotenem, a także kilku witamin z grupy B.
Do bardzo ważnych właściwości warzyw i owoców należy zaliczyć ich działanie alkalizujące, czyli odkwaszające. W tym kierunku szczególnie silnie działa potas oraz zawarty w warzywach i owocach magnez.
Jak już wspomniano, owoce i warzywa nie są bogatym źródłem energii, gdyż ich wartość kaloryczna waha się w granicach 15-60 kcal na 100 g produktu (63-167 KJ na 100 g produktu).
Chociaż warzywa i owoce spożywane były przez człowieka od zarania jego dziejów, początkowo jako dziko rosnące rośliny, na ich szczególna role w żywieniu zwrócono uwagę stosunkowo niedawno. Ze względu na mała kaloryczność warzyw i owoców, i mama zawartość białek oraz tłuszczów, ich znaczenie odżywcze było cały czas niedoceniane.
Odkrycie witamin, zwłaszcza witaminy C, znajdującej się wyłącznie w owocach i warzywach, oraz poznane roli żywieniowej makro- i mikroelementów, ukierunkowały szybki rozwój badań dotyczących wartości odżywczej poszczególnych owoców i warzyw.
Owoce, zwłaszcza niektóre, ze względu na zawartość cukrowców, czyli węglowodanów ( głównie fruktozy oraz glukozy) odznaczają się nieco większa niż warzywa wartością energetyczną i ich wartość kaloryczna waha się w granicach 35-80 kcal na 100 g produktu (146-335 KJ na 100 g produktu).
Warzywa i owoce zawierają dużo składników mineralnych zwanych makro- i mikroelementami. Spośród makroelementów szczególną rolę w organizmie człowieka pełni potas (K), który działa alkalizująco i jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek ustroju, zwłaszcza zaś mięśnia sercowego. Reguluje on wspólnie z jonem sodowym (Na) gospodarkę wodno-elektrolitową komórek i tym samym ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych. Przy przewadze sodu (np. Gdy zbyt dużo się soli potrawy) i niedoborze potasu (np. Przy małym spożyciu warzyw i owoców) dochodzi zazwyczaj do nadmiernego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi i rozwoju choroby nadciśnieniowej.
Zawartość wygranych witamin oraz składników mineralnych, a także innych składników odżywczych w warzywach i owocach przedstawia tabela 1 i 2.

ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH                 Tabela 1
W WARZYWACH  ŚWIERZYCH
(skład części jadalnych w 100 g produktu rynkowego)


Nazwa produktu
Węglowo-
dany
ogółem
g

Wapń
mg

Fosfor
mg

Żelazo
mg
WITAMINY
A
j.m.
B1
mg
B2
mg
PP
mg
C
mg
Boćwina
Bób
Brokuł
Brukiew
Brukselka
Burak
Cebula
Chrzan
Cykoria
Czosnek
Dynia
Endywia
Fasola strąkowa
Groszek zielony
Jarmuż
Kabaczek
Kalafior
Kalarepa
Kapusta biała
Kapusta czerwona
Kapusta włoska
Kapusta zielona
Kukurydza
Marchew
Ogórek
Papryka
Pietruszka nać
Pietruszka korzeń
Pomidor
Por
Rabarbar
Rzepa
Rzodkiewka
Salsefia
Sałata
Seler
Szczaw
Szczypiorek
Szparag
Szpinak
Wężymord
Ziemniak
4,4
5,9
3,2
7,1
6,6
7,1
6,1
15,4
2,5
24,8
4,6
2,5
6,9
7,5
4,9
4,2
2,7
4,5
5,4
7,0
5,5
14,1
27,8
6,4
2,1
5,3
9,0
12,5
4,8
5,0
3,0
5,3
2,3
15,9
1,4
8,4
6,9
3,9
2,5
2,2
10,4
14,9
94
3
75
46
26
20
27
86
20
34
11
49
59
10
142
14
12
34
31
40
81
30
6
22
9
9
193
61
13
24
41
30
16
38
23
59
59
97
13
54
30
9
36
--
44
34
59
32
32
53
20
119
17
35
40
54
39
29
29
37
27
34
41
50
97
24
14
22
84
55
28
26
20
25
16
60
21
69
78
44
37
38
42
22
2,6
0,3
0,8
0,3
1,0
0,8
0,4
1,2
0,6
1,3
0,4
1,1
1,0
0,8
1,4
0,5
0,6
0,4
0,3
0,6
1,5
0,5
0,8
0,5
0,2
0,6
5,0
2,0
0,6
0,6
0,4
0,4
0,4
2,3
0,9
0,4
9,3
7,5
0,5
2,8
1,9
0,8
5360
21
757
252
304
15
36
27
1639
Śl.
2974
1860
573
299
9037
1040
48
360
64
57
350
2000
234
9020
267
769
11204
65
1164
--
24
744
16
10
1441
22
6414
--
679
4033
19
36
0,06
0,04
0,06
0,04
0,06
0,03
0,05
0,04
0,18
0,03
0,04
0,07
0,02
0,15
0,06
0,03
0,06
0,04
0,05
0,08
0,07
0,05
0,14
0,04
0,02
0,05
0,11
0,13
0,06
0,06
0,02
0,03
0,02
0,03
0,03
0,03
--
0,08
0,10
0,08
0,06
0,08
0,14
0,03
0,12
0,05
0,12
0,04
0,03
0,06
0,03
0,07
0,07
0,07
0,10
0,07
0,16
0,07
0,05
0,04
0,04
0,06
0,18
0,08
0,08
0,04
0,03
0,04
0,28
0,11
0,04
0,03
0,02
0,05
0,01
0,03
0,07
0,06
--
0,09
0,11
0,14
0,02
0,04
0,32
0,25
0,59
0,72
0,53
0,30
0,18
0,05
0,18
0,54
0,30
0,25
0,46
1,19
1,26
0,39
0,32
0,15
0,26
0,49
1,40
0,50
0,57
0,33
0,14
0,25
1,40
2,60
0,49
0,30
0,098
0,04
0,16
0,19
0,17
0,78
--
0,35
0,84
0,42
0,20
0,92
27,2
3,4
46,2
30,0
71,4
7,5
5,3
50,1
6,2
12,5
4,8
5,4
21,7
15,1
65,3
5,9
36,6
44,6
35,0
42,1
42,0
100,0
--
2,5
5,8
107,0
177,7
21,2
21,2
10,1
7,2
21,0
13,0
2,6
4,7
5,1
35,0
67,0
17,4
48,8
2,2
13,5



ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH                 Tabela 2
W WARZYWACH  ŚWIERZYCH I SUSZONYCH
(skład części jadalnych w 100 g produktu rynkowego)


Nazwa produktu
Węglowo-
dany
ogółem
g

Wapń
mg

Fosfor
mg

Żelazo
mg
WITAMINY
A
j.m.
B1
mg
B2
mg
PP
mg
C
mg
 OWOCE ŚWIEŻE:
Agrest
Ananas
Arbuz
Banan
Borówka brusznica
Brzoskwinia
Cytryna
Czarna jagoda
Czereśnia
Grapefruit
Gruszka
Jabłko
Jeżyna
Malina
Mandarynka
Melon
Morela
Pomarańcza
Porzeczka biała
Porzeczka czarna
Porzeczka czerw.
Poziomka
Renkloda
Śliwka
Truskawka
Winogrona
Wiśnia
Żurawina
OWOCE SUSZONE:
Brzoskwinia
Daktyl
Figa
Gruszka
Jabłko
Morela
Rodzynki
Śliwka

11,7
7,8
3,2
17,0
13,8
10,5
5,9
12,2
10,6
6,3
10,9
10,2
12,4
12,0
7,5
3,4
10,8
8,1
14,1
16,9
13,4
8,3
15,5
15,0
6,9
17,3
12,0
10,3

69,4
65,6
68,4
80,4
78,9
72,2
71,2
61,9

20
10
4
6
16
8
25
15
12
14
9
3
32
35
22
11
21
24
29
19
35
28
16
45
25
17
11
13

44
63
186
80
21
32
78
36


26
7
6
20
19
21
14
14
15
12
11
7
32
33
13
9
19
17
22
31
32
27
19
19
24
20
16
11

126
52
111
64
52
48
129
64

0,5
0,2
0,1
0,4
0,1
0,6
0,4
0,7
0,3
0,1
0,2
0,3
0,9
0,8
0,2
0,2
1,3
0,3
0,9
1,0
0,9
0,8
0,5
0,5
0,7
1,3
0,2
0,6

6,9
1,8
3,0
2,7
1,5
7,9
3,3
2,0

265
83
313
305
140
345
18
258
462
21
14
65
200
114
368
672
2311
137
128
243
116
60
329
322
54
32
504
38

3250
52
80
105
--
6000
50
978

0,04
0,05
0,03
0,03
0,02
0,02
0,03
0,02
0,04
0,03
0,01
0,03
0,04
0,02
0,04
0,03
0,03
0,06
0,08
0,06
0,04
0,03
0,06
0,06
0,03
0,06
0,04
0,03

0,01
0,08
0,16
--
0,11
0,10
0,15
0,13

0,03
0,01
0,03
0,04
0,02
0,05
0,01
0,02
0,05
0,01
0,03
0,02
0,04
0,06
0,02
0,02
0,05
0,02
0,02
0,03
0,02
0,07
0,04
0,04
0,06
0,04
0,05
0,02

0,02
0,08
0,16
--
0,11
0,20
0,08
0,11

0,18
0,13
0,11
0,50
0,12
0,86
0,06
0,28
0,30
0,13
0,07
0,15
0,40
0,26
0,13
0,34
0,73
0,14
0,19
0,34
0,27
0,30
0,47
0,47
0,27
0,20
0,33
0,10

5,40
1,91
1,70
--
1,08
3,00
0,50
1,48

25,7
15,4
3,2
7,1
11,7
12,1
32,0
14,7
4,5
25,6
4,0
7,7
21,0
31,4
19,54
16,8
6,1
35,3
44,7
177,1
44,4
60,0
4,7
4,9
63,4
5,3
7,1
22,8

19,0
--
0
7,5
12,9
12,0
--
3,5

Ze względu na duże zróżnicowanie zawartości w warzywach i owocach poszczególnych witamin,
a zwłaszcza witaminy C i karotenu, wszystkie warzywa i owoce podzielone na 3 grupy:
  1. Warzywa i owoce będące szczególnie dobrym źródłem witaminy C.
  2. Warzywa i owoce bogate w karoten.
  3. Warzywa i owoce, które zawierają mniejsza ilość witaminy C i karotenu, lecz są cenne ze względu na występowanie w nich innych składników odżywczych, głównie soli mineralnych i pektyn oraz błonnika.