Dzielżany

W naturze ich kwiatostany o charakterystycznych wypukłych środkach rosną na trawiastych preriach obu Ameryk. U nas rustykalna uroda dzielżanów Helenium była tradycyjnie kojarzona z sielskim wiejskim pejzażem. Dziś byliny te znów powracają do łask. Ich okazałe kępy osiągają od 50 do niemal 200 cm wysokości. Choć główny okres kwitnienia dzielżanów przypada na drugą połowę lata, to jeśli odpowiednio dobierzemy odmiany, będziemy mogli cieszyć się pięknem ich kwiatów od połowy czerwca do października. Dziś, dzięki wysiłkom szkółkarzy, mamy do wyboru odmiany o płatkach w odcieniach pomarańczowego, żółtego, czerwieni, a także dwubarwne, często o kontrastowo wybarwionych koszyczkach. Doskonale nadają się do wazonu. Jesienią wcale nie musimy się z nią rozstawać - suche owocostany tych roślin do wiosny będą urozmaicać zaśnieżony ogród. Bez tych spektakularnych roślin nie nożem się obyć żadna słoneczna rabata. Są stworzone, by brylować wśród traw ozdobnych, jeżówek, szałwii, przetaczników i pysznogłówek. Równie korzystnie wyglądają na wiejskich grządkach kwiatowych, obok małe i kosmosów. Efektywnie kontrastują z roślinami o niebieskich lub fioletowych płatkach, jak ostróżka lub dzwonek skupiony. Ciekawy pokrój i zimotrwałe owocostany dzielżanów ożywią minimalistyczny klimat ogrodów nowoczesnych.



Gatunki i odmiany Kwitną niemal cały sezon. 
Znanych jest około 40 gatunków tych roślin, w uprawie jednak spotykany jest niemal wyłączenie dzielżan ogrodowych Helenium x hybridum. Za to różnorodne odmiany tych bylin trudno zliczyć! Do najwyższych z nich należą „ Biedermeier”, ,, Wildform'' oraz „ Zimbetstem”, osiągające ponad 1,5 metra wysokości. Szukając kandydatów na pierwszy plan rabaty, zwróćmy uwagę na odmiany z grupy Western Mixture o zwartym pokroju i wzroście najwyżej 50 cm. Jeśli chcemy cieszyć się kwiatami dzielżanów przez niemal cały sezon, wybierzmy formy kwitnące o rożnej porze roku. Do najwcześniejszych odmian należą na przykład „The Bishop” i „Waltraut”, otwierające kwiaty już w czerwcu. Natomiast „Septembergold” i „Bandera” aż do października kwitnąco trwają na rabatach. Nie mniejszy wybór przedstawia ich kolorystyka: możemy zdecydować się na złocistożółtą odmianę „Wesergold” lub pomarańczową „Wyndley”. Zgodne z nazwą płatki odmiany „Rubinzwerg” mają ciemnoczerwony kolor, podczas gdy „Ruby Tuesday” zadziwia ich purpurowo-brązową barwą. Tymczasem u odmiany „Feuersiegel” malownicze, dwubarwne, żółto-czerwone płatki otaczają brązowy środek.

Pielęgnacja słońce ponad wszystko. 
Jeśli tylko zapewnimy tym długowiecznym bylinom odpowiednie warunki, będą mogły rosnąć przez wiele lat na tym samym stanowisku. Podstawa to dużo słońca i żyzna, umiarkowanie wilgotna, ale przepuszczalna gleba. Na suszę reagują brązowieniem i opadaniem liści, dlatego pamiętajmy o podlewaniu, zwłaszcza w trakcie upałów. Wiosną rośliny dobrze jest zasilić kompostownia lub nawozem wieloskładnikowym - z pewnością odwdzięczą się obfitym kilkutygodniowym kwietnikiem. Możemy je jeszcze dodatkowo wydłużyć: wystarczy, że wiosną usuniemy wierzchołki niektórych pędów głównych, a latem będziemy na bieżąco uszczykiwać więdnące kwiatostany. Jeśli nie zależy nam na zachowaniu konkretnych cech odmianowych, bardzo łatwo rozmnożymy dzielżany, wysiewając ich nasiona pod koniec maja na rozsadniku lub do skrzynek. Późnym latem siewki rozsadzamy na miejsca stałem. Niestety, rośliny uzyskane tą metodą mogą się od siebie znacznie różnic. W przypadku odmian pewniejszym sposobem rozmnażania będzie podział rozrośniętych kęp, wykonywany wodna lub jesienią, bądź ukorzenienie sadzonek zielnych pobieranych wiosną.

Nie tylko do ogrodu 
W doniczce lub wazonie. 
Niskie odmiany świetnie sprawdzą się posadzone w pojemniku. Ciepłe barwy ich kwiatów rozgrzeją karzemy balkon. Wyższe formy nadają się na kwiaty cięte, chodź utrzymują się w wazonie nieco krócej od rudbekii czy jeżówek. Urodą tych bylin możemy cieszyć się nawet po zakończeniu sezonu. Ich suche koszyczki wznoszące się na sztywnych łodygach zimą urozmaicą ośnieżone rabaty.

Warto wiedzieć.

Wysokie odmiany sprawdza się zwłaszcza w tylnej części rabaty. Najwyższe mogą wymagać podpór, dlatego dobrze jest sadzić je obok płotków, murków, parkingów lub przy nasłonecznionej ścianie. Uwaga, dolne liście maja tendencję do zasychania, dlatego zadbajmy, by w ich towarzystwie nie zabrakło niższych roślin, które przysłonią „łysiejące” łodygi. Mogą to być krwawnik, niskiej astry, rozchodnik okazały, wilczomlecze.

Ciekawostka:

• Kwiatostany tych bylin uwielbiają wygrzewać się w słońcu. Gdy przekwitną, ozdobą są suche owocostany, które wspaniale urozmaicą zimowy ogród .