Niezwykłe epifity

Epifity (z greckiego: epi - na, phyton - roślina) to rośliny, które żyją na innych roślinach, np. w koronach drzew, wykorzystując miejsca, gdzie gromadzi się martwa materia organiczna (np. w rozwidleniach konarów) lub osiedlają się bezpośredni na pędach roślin, a składniki odżywcze i wodę pobierają z powietrza i niesionych przez nie pyłów oraz opadów. Z epifitami kojarzą się głównie storczyki, jednak przedstawicieli epifitów znajdziemy także wśród paproci, sukulentów i gatunków z rodziny ananasowatych (bromeliowatych). Czasem uprawiając w domu rośliny, nie zdajemy sobie sprawy, iż mamy do czynienia z epifitami!

Kaktusy

Kaktusy najczęściej kojarzą się z pokrytymi cierniami, sukulentami, przystosowanymi do życia na terenach pustynnych. Są jednak w tej grupie także gatunki nadrzewne, rosnące w tropikalnej dżungli, jak np. rypsalis (Rhipsalis cassutha), zwany czasem patyczkiem. Gatunek ten tworzy nagie wałeczkowate pędy. Wśród epifitycznych kaktusów są także gatunki atrakcyjnie kwitnące, jak np. epifyllum mieszańcowe ( Epiphyllum hybridum), kaktus wielkanocny ( Rhipsalidopsis gaertneri ) lub popularny grudnia ( Schlumbergera truncata ). Wszystkie one gromadzą wodę w długich, członowanych pędach, przystosowując się do oszczędnej gospodarki wodnej tworzą duże, barwne, atrakcyjne kwiaty.

Paprocie

Epifity znaleźć można również wśród paproci. Do najbardziej znanych należy zanokcica gniazdowa (Asplemium nidus) z rozetą wzniesionych, jasnozielonych, błyszczących liści wyraźnym nerwem głównym. Epifitem jest tez płaskla łosioroga (Platycerium bifurcatum), potocznie nazywana łosimi rogami. Swoją nazwę zawdzięcza liściom, które kształtem przypominają łosie rogi i rozkładają się na wszystkie strony.

Ananasowate 

Liczne epifity reprezentowane są przez rodzinę ananasowatych, w której stanowią większość znanych roślin doniczkowych. Zaliczyć tu można echmeę wstęgowatą (Aechmea fasciata), frizeę lśniącą (Vriesea splendens) lub liczne gatunki z rodzaju oplątwa (Tillandsia) (jest ich ponad 500). Szczególnie ten ostatni rodzaj stał się ostatnio bardzo popularny. Oplątwy zwykle są nieduże (10-50 cm). Tworzą atrakcyjne, kolorowe liście. Maja tez kwiaty, które zwykle pojawiają się u podstawy barwnych przylistków, i u niektórych gatunków pachną. W sprzedaży często spotyka się oplątwę niebieskawą (T. cyanea), gatunek o ciemnozielonych liściach i o różowo-fioletowych kwiatach, chociaż można tez spółkach bardziej oryginalną oplątwę brodaczkowatą ( T. usneoides), potocznie nazywaną hiszpańskim mchem, wyglądem przypominająca srebrną brodę.

Storczyki

Wśród storczyków, szczególnie popularnych w uprawie, warto wyróżnić takie gatunki jak: falenopsis (Phalaenopsis), dendrobium (Dendrobium), katleja (Cattleya), zygopetalum (Zygopetalum) lub wanda (Vanda). Popularnym falenopsisom niewiele trzeba, by na okiennych parapetach kwitły niemal bez przerwy. Bardziej oryginalne storczyki mają często nieco inne wymagania.

KOMPOZYCJE 

Epifity to doskonale rośliny do zastosowania w aranżacjach wnętrz, ogrodach storczykowych czy terrariach. Właściwie nasza wyobraźnia jest tutaj najważniejsza. Można je uprawiać zwyczajnie, w doniczkach, tworzyć kompozycje w szklanych kulach lub poustawiać na korzeniach, korze lub kamieniach, szukając naturalnych wgłębień i chropowatości, tworząc tym samym oryginalne "drzewa epifityczne". Gatunki, które nie mają korzeni, tak jak np. oplątwy, można " przytwierdzić" za pomocą drutu, lub po prostu przykleić nietoksycznym klejem tak, aby się nie przechylały i nie odpadały. W sezonie możemy przenieść kompozycje w miejsca ocienione na taras lub do ogrodu (najlepiej po 15 maja), gdzie nie będą wymagały prawie żadnej opieki-poranna rosa zapewni im potrzebną wilgoć.

WYMAGANIA

Mimo, iż łączy je sposób bytowania, to jednak epifity stanowią zróżnicowaną grupę pod względem pochodzenia i wymagań. Części z nich wystarczy wysoka wilgotność powietrza (tilandsia), ale niektóre będą wymagały odpowiedniego, lekkiego, przewiewnego podłoża (storczyki, paprocie). Można też znaleźć kilka wspólnych elementów. Dla większości gatunków najlepsze jest światło rozproszone i należy unikać bezpośredniego nasłonecznienia, szczególnie w miesiącach letnich, co może powodować poparzenie liści. Zraszanie w warunkach domowych jest niezwykle ważne, gdyż z reguły w pomieszczeniach wilgotność jest zbyt mała. Rośliny należy zraszać w zależności od warunków panujących w pomieszczeniach. Ilość i częstość zraszania zależy od temperatury, światła i cyrkulacji powietrza. Najlepsza do zraszania i podlewania jest zdecydowanie deszczówka, ale jeśli takiej nie ma, można wykorzystać przegotowaną wodę odstawioną na kilka dni i zlaną tak, by pozbyć się wszelkich osadów. Epifity wymagają przeschnięcia podłoża przed kolejnym podlaniem. Zbyt częste podlewanie powoduje gnicie korzeni.